«Өнімділік, жұмысқа кеткен уақыт, орындалған жұмыс арасындағы тәуелділікке берілген кері жай есептер»

Сабақтың барысы:

I. Ұйымдастыру.

Оқушылармен амандасу, түгендеу, Сабаққа назарларын аудару.

Шаттық шеңберін құру.

Күн жарығын алақанға саламын.

Жүрегіме басып ұстай қаламын.

Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,

Болып кетер сонда дереу жан — жағым.

II. Мақсат қою.

Сабақтың мақсатын хабарлау.

— Сабақтың тақырыбын түсініп оқыңдар.

Бүгінгі сабақта нені қайталау маңыздырақ деп ойлайсың?

III. Жаңа сабақ  

№1. Сандарды өсу ретімен жаз: 2050, 2005, 2500, 5002, 5020, 8207, 8027, 8720, 8702, 8072, 8270.

Осы сандардың ішіндегі ең кіші және ең үлкен сандарды разрядтық қосылғыштарға жікте.

№2. Мынадай есептерді шығарып үйрен:

А) Шебер 1 сағатта 10 әшекей жасайды. Ол 8 сағатта барлығы неше әшекей жасай алады?

Есептің қысқаша жазылуы:

Өнімділік

Жұмыс уақыты

Жұмыс көлемі

10 әшекей

8 сағ

? әшекей

 Ә) Кері есептер құрастыр және шығар.

Есіңе сақта!

Жұмыс көлемі

Жұмыс уақыты

Өнімділік

                                 x                                  =

Жұмыс көлемі

Жұмыс уақыты

Өнімділік

                                      :                                    =

Жұмыс уақыты

Өнімділік

Жұмыс көлемі

                                      :                              =

№3-тапсырма.

         Бір тракторшы күніне 6 га егістік жер жыртуы керек. 2 тракторшы 3 күнде барлығы неше гектар егістік жер жыртады? 5 күнде ше? 10 күнде ше?

Шарты:

Бір тракторшы 1 күнде – 6 га

2 тракторшы 3 күнде – га?

5 күнде –? га

10 күнде –? га

Шешуі: 1) 2 * 6 = 12 (га)

2) 12 * 3 = 36 (га)

3) 12 * 5 = 60 (га)

4) 12 * 10 = 120 (га)

Жауабы: Екі тракторшы 3 күнде 36 га, 5 күнде 60 га, 10 күнде 120 га жер жыртады.  

№4-тапсырма.

         Бір компьютерші 8 сағатта 40 бет қолжазбаны теруі керек. 2 компьютерші 16 сағатта неше бет қолжазбаны теріп бітіреді? 24 сағатта ше? 32 сағатта ше?

Шарты:

Бір компьютерші 8 сағатта – 40 бет

2 компьютерші 16 сағатта — ? бет

24 сағатта — ? бет

32 сағатта — ? бет

Шешуі: 1) 40: 8 = 5

2) 5 * 2 = 10 (бет)

3) 16 * 10 = 160 (бет)

4) 24 * 10 = 240 (бет)

5) 32 * 10 = 320 (бет)

Жауабы: Екі компьютерші 16 сағатта 160 бет, 24 сағатта 240 бет, 32 сағатта 320 бет қолжазбаны теріп бітіреді.

№5. Есептерді шығар.

а) Түйе палуан 100 кг жүк көтере алады. Егер 1 л сынаптың массасы 13 кг болса, ол ішіне сынап толтырылған сегіз литрлік ыдысты көтере ала ма?

Жауабы: көтере алмайды

ә) 12 тоқаштың массасы 3 кг. Неше тоқаштың массасы 1 кг болады?

Шарты:

12 тоқаш – 3 кг

          ?     – 1 кг

Шешуі:   12: 3 = 4 ()

Жауабы: 4 тоқаштың массасы 1 кг болады

б) Сіріңке қорабының биіктігі 15 мм. Осындай 9 қораптан құралған бағанның биіктігі қандай?

Шарты:

Қораптың биіктігі – 15 мм

9 қораптың биіктігі – ?

Шешуі: 15 * 9 = 135 мм

Жауабы: 9 қораптың биіктігі 135 мм

Әрбір есептегі сұраққа жауап беру үшін неше амал орындадың?

№6. Есептерді шығар.

а) 1 айда қыз баланың шашы 1 см 2 мм өседі. 1 жылда қыз баланың шашы қанша өсуі мүмкін?

Шарты:

1 айда – 1 см 2 мм

1 жылда=12 ай – ?

Шешуі: 12 * 12 = 144 (мм)

Жауабы: 1 жылда 144 мм өседі

ә) Бір газеттің массасы 15 грамм, осындай 100 газеттің массасы неше грамм?

Шарты:

1 газет – 15 грамм

100 газет – ?

Шешуі: 15 * 100 1500

Жауабы: 100 газеттің массасы 1500 грамм

б) Жеңіл машина 3 сағат жүретін жолына 27 л бензин жұмсайды. 54 л бензин оған қанша уақыт жүруге жетеді?

Шарты:

3 сағат – 27 л

      ?     – 54 л

Шешуі: 27: 3 = 9 (л)

               54: 9 = 6 (сағ)

Жауабы: 54 л бензин 6 сағат жүруге жетеді

Әрбір есептегі сұраққа жауап беру үшін неше амал орындадың?

№7. Амалдарды орында:

(430 + 170): 100 = 600: 100 = 6

(570 + 430): 1000 = 1000: 1000 = 1

(695 – 95): 100 = 600: 100 = 6

100 – (67 + 28) + 5 = 100 – (95 + 5) = 100 – 100 = 0

200 – (360 – 240) + 30 = 200 – (120 + 30) = 200 – 150 = 50

600: (20 * 5) * 6 = 600: (100 * 6) = 600: 600 = 1

200 – 80: 2 + 60 = 200 – (40 + 60) = 200 – 100 = 100

300 – 90: 3 + 70 = 300 – (30 + 70) = 300 – 100 = 200

400 + 60: 4 + 85 = 400 + (15 + 85) = 400 + 100 = 500

№ 8. Теңдеу құр және оны шеш.

а) Бір санды 100 есе арттырғанда 10200 шықты. Ол қандай сан?

х * 100 = 10200

x = 10200: 100

x = 102

102 * 100 = 10200

ә) 3400-ді бір санға бөлгенде 34 шықты. Ол қандай сан?

3400: x = 34

x = 3400: 34

x = 100

3400: 100 = 34

№9-тапсырма.

       Қабырғаларының ұзындығы 3 см және 2 см тік төртбұрыш сыз. Оның әр қабырғасын 2 есе арттырғанда шығатын тік төртбұрыштың периметрін және ауданын тап. Оларды бастапқы тік төртбұрыштың периметрімен және ауданымен салыстыр. Не байқадың? Қандай қорытынды жасауға болады?

ІV. Жаңа сабақты бекіту.

VI. Қорытындылау.

  — Бүгін нені қайталадық?

VII. VI. Үйге тапсырма: 85 бет №6, 86 бет №9.

- 8126019